(మొదటి భాగం)
ఒక చిన్న అట్ట మీద ‘ఇల్లు అద్దెకివ్వబడును’ అని వ్రాసి ఇంటి బయట గేటుకి వ్రేలాడదీసి ఉండడం చూసి ఎగిరి గంతేసాడు ముత్తి.
బయటి నుండి చూస్తే పెద్ద భవంతి. గ్రౌండ్ ఫ్లోర్, ఒకటవ అంతస్తు, పైన పెంట్ హౌసులా ఉంది. ఇందులో ఏది ఖాళీగా ఉండొచ్చు! ప్రక్కనున్న తన భార్య రత్తి నడిగాడు. ‘మనకి ఏ పోర్షన్ అయితే సరిపోద్దంటావ్?’
‘ఆ! పగలంతా కష్టపడి పనిచేసి రేతిరి కసింత తలదాసుకోనికి ఏదైతేనేటి? మంచోడివే, ఒకపాలి అడిగి సూడ్రాదేటి! ఏది ఖాళీగా ఉందో!’
‘అలాగే నేవే! నీకడక్కుండా నేనెప్పుడైనా ఏటి సేసినానా?’
‘ఓసోస్! గొప్పలు సెప్పకు. మొన్న బాంకికెల్లి నా సంతకమెట్టీసి డబ్బులు నొక్కీలేదా! నాకు మంట రేగిందంటే అన్నీ కక్కీ గల్ను. ముందు వచ్చిన పంజూడు. లేకపోతే తిరగమోతలోని ఆవగింజ లాగ గిలగిల కొట్టుకోవేటి! అన్నా!’
ఎక్కువ మాట్లాడితే ఎదురు దెబ్బలు తినాల్సి వస్తుందని గేటు దగ్గరకెళ్ళి శబ్దం వచ్చేట్టుగా గట్టిగా గేటుని ఊపేడు. ఎవరూ కనబడడం లేదు. మళ్ళీ గేటుని ఊపేడు. అయినా లాభం లేదు.
ప్రక్కనే ఏదో నల్ల బొడిపి లాగా రత్తికికి కనబడింది. టక్కున ‘ఇక్కడేదో బొడిపిలాగుంది. నొక్కి సూడు, వస్తారేమో!’
బెల్లు నొక్కాడు ముత్తి. పై అంతస్తు నుండి వెంటనే కిర్రుమని శబ్దంతో తలుపు తీయడం వినిపించింది.
‘సూసేవా! నాను సెప్తేనే నీకు పనౌద్ది, అన్నీ తెలిసినట్టు పంట్లామేసి భుజాలెగరేస్తే పనైపోదు.’ ఎత్తిపొడుపో, ఎద్దేవానో తెలియదు.
‘సర్లేవే! నీ బుర్రలో సెల్లు ఫోను సిప్పుంది, అందుకే మీట కనపడగానే నీకు బల్బెలిగింది!’ అన్నాడు. అది ప్రశంసో, ఎత్తిపొడుపో మరి.
మళ్ళీ ‘ఒక్క నిముషమూరుకో, పెద్దాయన వత్తన్నాడు’.
ఇద్దరూ అటువైపు చూస్తున్నారు.
పెద్దాయన చూస్తే భారీ విగ్రహం. మిలిటరీలోనో, పోలీసు ఉద్యోగం చేసి రిటైర్ అయినట్టున్నాడు.
ముత్తికి కొంత సంశయం, ఇల్లు అద్దెకిస్తాడా అని. అదే మాట రత్తితో అన్నాడు.
‘ఆ మాట, ఈ మాట అనేసి నీ దొంగ బుద్ధి సూపమాకా! అసలే పోలీసోడులాగా ఉన్నాడు, నీవసలు మాట్లాడకు. నాను సూసుకుంతాను గందా!’
‘మగోడునైయ్యుండి నాను మాటాడక పొతే, పెద్దాయన దగ్గర బాగోదు గందా!’
‘ఎవడన్నాడు నువ్వు మగోడువని? నా ఎదురుగ రమ్మను! నాకు తెలీదేటీ?’
‘ఊరుకోయే! పెద్దాయన వింటే బాగోదు’
ఇంతలో పెద్దాయన దగ్గరికి వచ్చాడు.
‘ఏంటయ్యా! మిట్ట మధ్యాహ్నం ఇలా వచ్చారు?’
ముత్తి ఎక్కడ మొదలెడతాడోనని రత్తి అందుకుంది.
‘దండాలయ్యా! మరే, మరే…’
‘చల్లకొచ్చి ముంత దాస్తావెందుకమ్మా! నీళ్ళు నమలకుండా ఎందుకొచ్చావో చెప్పు’ పెద్దాయన మెల్లగా అడిగాడు. ఎదురుగా ఆడపిల్ల నిగనిగలాడుతూ సిగ్గులొలకబోస్తుందని తాను కూడా గ్రహించాడు.
‘అయ్యగోరు! ఇల్లు.. అద్దెకని… బోర్డు….’ మరికొంత సిగ్గు ప్రదర్శించింది రత్తి.
‘ఓస్! దానికెందుకమ్మా, అంత మొహమాటపడతావ్! అవును ప్రస్తుతానికి కింద పోర్షనూ, పైన పెంటు హౌస్ ఖాళీగా ఉన్నాయి. మీకేది కావాలో చెప్పండి. ఇంతకీ మీరేం చేస్తారో చెప్పలేదు’
‘అదేనయ్యగోరు! మేము ఏపారం చేసుకుంటాము. కింద పోర్షనైతే బాగుంటదేమో…’ ముత్తి నసిగాడు.
ఇప్పటికే ఇల్లు ఖాళీగా ఉండి చాలా రోజులైంది. ఇంతకు ముందున్నవారు కొంత సొమ్ము ఎగ్గొట్టి వెళ్ళిపోయారు. వీళ్ళు వ్యాపారం అంటున్నారు గనుక కొంత ఎక్కువ అద్దె చెప్పి మొదటి నష్టం కూడా పూడ్చుకోవచ్చని రామనాధం గారు మనసులో కొంత సంబరపడిపోయారు.
‘ఇంట్లోకి రండి, తీరిగ్గా మాట్లాకుందాము’ ఆహ్వానించాడు.
ముత్తి, రత్తి ఎంతో మురిసిపోయారు. అద్దె సంగతి ఎలా ఉన్నా అయ్యగారు ఎంతో మంచివారని లోలోన ఆనందపడిపోయారు. అమ్మగారిని కూడా చూసే అవకాశం ఉంటుందని తెగ సంబరపడిపోయారు. అయ్యగారి కంటే అమ్మగారు మరెంతో సౌమ్యులై ఉంటారని చూడడానికి ఉవ్విళ్లూరుతున్నారు.
మెట్లెక్కి వసారా నుండి డ్రాయింగ్ గదిలో అడుగు పెట్టారో లేదో చుట్టూ కలయజూసి, అమ్మో! అని ముక్కుపై వ్రేలు వేసుకున్నారు. గదిలో ఉన్న ఫర్నిచర్, అద్దాల బీరువాలు, ఖరీదైన తివాచీలు, అందమైన హంగులతో కూడిన బొమ్మలు, నగిషీలు చెక్కిన శిల్పాలు, కళారూపాలైన చిత్రాలు, అబ్బా ఏమి సంపద! అనుకున్నారు.
రామనాధం ఇరువురినీ సోఫాలో కూర్చోమన్నారు. అయితే ముత్తి, రత్తి ‘అయ్యా! మేము సాలా సిన్నోళ్ళము. కిందే కూసుంటాము.’ అన్నారు.
‘అయ్యో! ఫర్లేదు. సొఫా పైన కూర్హోండి’ అన్నాడు రామనాధం. ఇద్దరూ కూర్చొన్నారు.
‘బయట బాగా ఎండగా ఉంది. మంచి నీళ్ళు తీసుకుంటారా?’
ముత్తి, రత్తి ఇద్దరూ మొహాలు చూసుకున్నారు. చాలా సంతోషపడిపోయారు. కాదనలేక తలూపేరు.
అమ్మగారు శకుంతల పళ్ళెంలో రెండు గ్లాసులతో నీళ్ళు పట్టుకొచ్చింది. అమ్మగారిని చూసి నమస్కారం చేస్తూ ఎంతో వినయంతో రత్తి, ముత్తి లేచి నిల్చొన్నారు.
‘ఫర్లేదు, ఫర్లేదు కూర్చోండి’ అంది శకుంతల. మళ్ళీ కూర్చొన్నారు.
ఎదురుగా సోఫాలో శకుంతల కూర్చొంది.
‘వీళ్ళు వ్యాపారం చేస్తుంటారట! ఇల్లు అద్దె కోసం వచ్చారు.’ రామనాధం సావధానంగా చెప్పాడు.
‘ఏం వ్యాపారమూ!’ ఆశ్చర్యంగా చూసింది శకుంతల.
‘ధాన్యం, మిరపకాయలు, మినుములు, పెసలు….’ ఏకరువు పెట్టింది రత్తి.
‘అబ్బో! పెద్ద వ్యాపారమే! ఎన్నాళ్ళ నుండి చేస్తున్నారు?’ శకుంతల గారి ఉత్సాహానికి అవధులు లేవు.
‘ఇంచుమించు పది సంవత్సరాలౌతుంది అమ్మగోరు’ ముత్తి మెల్లగా చెప్పాడు.
‘ఇంతకీ మీదేవూరు?’ శకుంతల అడిగింది.
‘మాదమ్మగోరు…’ ముత్తి చెప్పబోయాడు.
రత్తి అందుకుంది.
‘మాదమ్మగోరు, వైజాగ్ కి కొంచెం దగ్గర అనకాపల్లికి కొంచెం దూరం, నడిమినుంటది, పల్లెటూరుకి పెద్దది, టౌనుకి చిన్నది లాగ ఉంటదమ్మగోరు.’
‘మరి అంత దూరం నుండి ఇక్కడకొచ్చారు?’ శకుంతల వాకబు.
‘అదేనండమ్మగోరు! ఏపారం సేసుకుంటూ అలా ఎలిపొచ్చినామమ్మగోరు. దారే తెల్లేదు! పది సంవత్సారానైపోనాది.’ రత్తి వివరణ.
‘వీళ్ళు నమ్మకస్తులేనా?’ శకుంతలకి ఇంకా కొంత సంశయం. ‘అయినా ఒకటో తేదీకి అద్దె అందితే ఎవరైతే మనకేంటి!’ అనుకుంది.
రామానాధం గారు కూడా సరిగ్గా అలాగే ఆలోచిస్తున్నారు.
రామనాధం తమ పేర్లు చెప్పి అడిగారు. ‘ఇంతకీ మీ పేర్లు చెప్పనే లేదు.’
‘నా పేరు మృత్యుంజయ రావు, దానికి ఓ పెద్ద కథ ఉంది. అందరూ పొట్టి పేరు ముత్తి అంతారయ్యా! మా యావిడి పేరు రత్నం, ముద్దుగా రత్తి అని పిలిసికుంతను.’ ముత్తి కనపడని సిగ్గుతో వివరించాడు.
‘ఓహో! ముత్తి, రత్తి! కత్తిలా భలే కుదిరింది కదా! అందరికీ ఇష్టమున్నా ఇలా కుదరాలంటే కష్టం.’ రామనాధం వచ్చినకాడికి ప్రాస కలిపి చెప్పాడు.
‘ఒక్క నిమిషం మీరిద్దరు ఇక్కడే కూర్చోండి. లోపలకెళ్ళి మా ఆవిడతో ఒక మాట మాట్లాడి వస్తాను’ అన్నాడు రామనాధం.
రామనాధం, శకుంతల కలిసి లోనికి వెళ్ళారు.
— *** —
‘ఏమంటావ్?’ శకుంతలని అడిగాడు రామనాధం.
‘మీరేమనుకుంటున్నారు?’ తిరిగి ప్రశ్న.
‘ఆధార్ కార్డులు, ఇతర వివరాలు తీసుకోవాలి. నాకెందుకో ఫరవాలేదనిపిస్తుంది.’ గట్టిగా చెప్పకపోయినా నమ్మకం కుదిరినట్లు ఒక సంకేతాన్నిచ్చాడు. శకుంతల ఉద్దేశ్యం కూడా పూర్తిగా తెలుసుకుంటే మంచిదని.
‘నాక్కూడా అదే అనిపిస్తుంది. ఇల్లు ఖాళీగా ఉండి ఇప్పటికే చాలా కాలమయింది. ఖాళీగా ఉన్నపుడు మరమ్మత్తులకి, మెంట్ నేన్సుకి చాలా ఖర్చవుతుంది. ప్రస్తుతానికి క్రింద పోర్షనిస్తే సరిపోతుంది.’ అంది శకుంతల.
హమ్మయ్య! అని ఊపిరి పీల్చుకున్నాడు రామనాధం. శకుంతల ఎక్కడ మెలిక పెడుతుందో, వచ్చే అద్దె కాస్త రాకుండా పోతుందోనని కొంత భయపడ్డాడు. పైగా ఇదివరకున్నవారు మూడు నెలలు అద్దె చెల్లించకుండా ఉడాయించారు. అధార్ కార్డులు గురించి చెప్పి ఇదివరకట్లా కాకుండా ఇప్పుడు మంచి జాగ్రత్త తీసుకుంటున్నట్లు శ్రీమతిని మెప్పించానని తెగ మురిసిపోయాడు.
‘అధార్ కార్డులు కాకుండా ఇంకేమైనా బయానా లాంటిది అడుగుదామా?’ మరోమారు రూఢిపరచుకుంటే బాగుంటుందని శకుంతలనడిగాడు రామనాధం.
‘పోలీసు డిపార్ట్మెంటులో పని చేసి రిటైర్ అయ్యారు గదా! మీకే ఎక్కువ తెలియాలి!’ తెలివిగా మాట్లాడానని ముసిముసిగా నవ్వింది శకుంతల.
భాష వ్యంగంగా ఉన్నా భావం సూటిగా ఉందని ఏడవలేక నవ్వాడు రామనాధం.
మరోమారు అలోచించి ‘మూడు నెలలకి బయానా కూడా తీసుకుంటే మంచిది. ఇంతకుమించి మనమేమీ చేయలేం’ అన్నాడు.
‘అది సరే! ఇంతకు మునుపు, వారు అద్దెకున్న ఇంటివారితో కూడా మాట్లాడొచ్చు కదా!’
‘అది కూడా అడుగుదాము! కానీ వాళ్ళు ఎవరివో ఫోను నంబర్లిస్తే సరైనవో కావో నిర్ధారించుకోవడం కష్టం శకుంతలా!’ దీనంగా అన్నాడు రామనాధం. ‘అయినా పోలీసోడి చేతినుండి బయటపడి బ్రతకగలరా? చెప్పు. అంతగా కావాలంటే మా సూపర్ బాస్ కి ఒక మాట చెప్పి ఉంచుతాను.’ ఈసారి గట్టి నమ్మకంతో చెప్పాడు.
‘ఇంట్లో ఏమైనా అయితే నేను చూసుకోగలను గానీ బయట తేడాలొస్తే మీరే చూసుకోవాలి. ఆ తరువాత నన్నని ఏం లాభం లేదు మరి! ఇంకో విషయం. ప్రస్తుతానికి గ్రౌండ్ ఫ్లోర్ మాత్రమే! పెంటు హౌసు కాదు సుమా!’ శకుంతల హెచ్చరించింది.
‘నీవేమీ భయపడకు! నేనన్నీ చూసుకుంటాను గదా!’ భరోసా ఇచ్చాడు రామనాధం.
‘అద్దె ఎంతని చెప్పాలి?’ అడిగాడు రామనాధం.
‘ఇంతకు ముందున్నవాళ్ళు సుమారు పాతిక వేలు వరకూ చుక్కలు చూపించారు. అది కూడా మనం లెక్కల్లో కలుపుకోవాలి గదా!’ శకుంతల అంది.
‘అదే మరి! పది వేలు చెప్పి బేరమాడితే ఎనిమిదికి దిగుదాం’ అన్నాడు రామనాధం.
ఇద్దరూ హాలులోకి వచ్చారు.
— *** —
‘మీ ఆధార్ కార్డులు తెచ్చారా?’ రామనాధం ముత్తిని చూసి అడిగాడు.
‘అయ్యగోరు! పట్టుకోని తిరుగుతున్నాము. ఎక్కడికెళ్లినా అవే గందా ముందు అడగటం!’ రత్తి సంచిలోనుంచి తీసి చేతికిచ్చింది.
‘అబ్బా! కార్డులడుగుతారని ముందే తెలిసి తెచ్చుకున్నారన్న మాట, మీకు చాలా అనుభవముంది. మరింకేం!’ రెండు కార్డులూ చూస్తూ అన్నాడు రామనాధం.
‘అవునయ్యగారో! ఎక్కడికెళ్లినా ఆధారే ఆధారం!’ రత్తి మాట కలిపింది.
(రెండవ భాగం)
‘క్రింద ఇల్లు అద్దెకిస్తాం. పదండి చూపిస్తాను’ రామనాధం మెట్లవైపు నడిచాడు. ఆయన వెనుకే ముత్తి, రత్తి నడిచారు.
తాళం తీస్తూ ‘రెండు పడగ్గదులు, ఒక వంటగది, ఒక హాలు ఉన్నాయి. ఒక పడగ్గదిలో బాత్ రూము, టాయిలెట్ ఉన్నాయి. ఇంకో టాయిలెట్ ఇంటి బయట ఉంది’ అంటూ ఆ టాయిలెట్ ని చూపించాడు.
‘ఇది మీకు, మాకు ఎవరైనా దూరపు చుట్టాలొస్తే పనికొస్తుంది’ అని రామనాధం మీకు, మాకు కలిపి వాడుకోవడానికని చెప్పకనే చెప్పాడు. ముత్తి, రత్తి తలూపారు. అయితే ఇద్దరికీ అద్దె ఎంత అన్నది సందేహంగా ఉంది. అదే మాట రత్తి ఉండబట్టలేక అడిగింది.
‘ముందు ఇల్లు చూడండి, తరువాత మీకు నచ్చితే అద్దె గురించి మాట్లాడుదాం’ ముక్తసరిగా అన్నాడు రామనాధం.
హాలుకి వెళ్ళగానే పెద్ద టి.వి. కనబడింది.
‘అదేంటయ్య గోరు! ఇంత పెద్ద టి.వి. ఇక్కడే వదినేసారు!’ ఆశ్చర్యంగా అడిగింది రత్తి.
వివరాలేమీ చెప్పకుండా ‘ఇంతకు ముందున్నవాళ్ళు విడిచిపెట్టి పోయారు’ అని క్లుప్తంగా చెప్పాడు. ఆ కథంతా వినిపిస్తే మళ్ళీ లేనిపోని గందరగోళం అనుకున్నాడు రామనాధం.
అక్కడక్కడా కొన్ని సామాన్లున్నాయి. ఉన్నంతలో పరిశుభ్రంగానే ఉంది. రత్తి వంటగది జాగ్రత్తగా చూసుకుంది, సామాన్లు ఉంచుకోవడానికి తగినన్ని బీరువాలున్నాయో లేదోనని.
కిటికీలన్నీ తెరచి చుట్టుప్రక్కల పొరుగువారెవరైనా కనిపిస్తున్నారా అని ఒకటికి రెండు సార్లు చూసుకుంది.
‘అయ్యగోరు! ఇల్లు మాకు నచ్చింది, అద్దె ఎంతో చెబితే …’ అని నసిగింది.
‘మా ఆవిడ పన్నెండు వేలని చెప్పమంది’ మీకు నచ్చితే రేపే రావచ్చు.
‘మాకు ఇల్లు నచ్చిందయ్యగారు, కానీ పన్నెండేలే…’ అని నసిగింది రత్తి.
‘సరే! మీరెంతని అనుకుంటున్నారు? మళ్ళీ మా ఆవిడని అడగాలి.’ రామానాధం సూటిగా అడిగాడు.
‘ఎనిమిదైతే మాకు బాగుంటుందయ్యగారు! దానికన్నా ఎక్కువైతే కొంచెం ఇబ్బంది పడతాం’ మెల్లగా చెప్పింది రత్తి.
రామనాధం తన ప్లాను బాగానే పనిచేసిందని లోలోన సంబరపడిపోయాడు. మొదటే పది వేలంటే వాళ్ళు తప్పకుండా ఆరు దగ్గర మొదలుపెట్టేవారని అనుకున్నాడు. ఎంతైనా వ్యాపారస్తులు గదా! బేరం లేనిదే ఏదీ జరగదు.
‘అటూ ఇటూ కాకుండా పది వేలకి ఖాయం చేయండి. మా ఆవిడ ఒప్పుకోకపోవచ్చు! కానీ మీ కోసం ఎలాగో ఒప్పిస్తాను’ అన్నాడు రామనాధం.
‘మొదటి మూడు నెలలు తొమ్మిది వేలు చేసుకోండి అయ్యవోరు! మా ఏపారం బాగుంటే నాలుగో నెల నుండి పది చేసుకొందురు గానీ, మరో మాట అనకండి అయ్యవోరు! మీకెంతో ఋణపడి ఉంతామయ్యగోరు’ కాల, వేల బ్రతిమాలుతున్నట్లంది రత్తి.
‘తంతే బూరెల బుట్టలో పడ్డట్టుంది’ అనుకున్నాడు రామనాధం. అయినా బయటికి కనిపించకుండా ‘మా ఆవిడని అడిగి వస్తాను’ అని మొదటి అంతస్తుకి వెళ్ళాడు.
శకుంతల ఏం జరుగుతుందోనని హాలులోనే కూర్చొని ఉంది.
భర్త రాగానే ‘ఏమైంది?’ అని అడిగింది.
‘అనుకున్నదానికంటే మంచిగానే జరిగింది. మొదటి మూడు నెలలు తొమ్మిది, అక్కడనుండి పది’ అన్నాడు ఏదో లాటరీ పేలినంత సంతోషంతో.
శకుంతల ముఖం కూడా సంతోషంతో వెలిగిపోయింది. ‘ఖాయం చేసారా?’ ఆతృతగా అడిగింది.
‘నీ అనుమతి తీసుకోవాలని అబద్దం చెప్పి పైకి వచ్చాను. ఇప్పుడే వెళ్లి ఖాయం చేస్తాను. భలే సెట్టయింది కదా! ఈరోజెందుకో ప్రొద్దున్నే కుడి కన్ను అదిరింది. దీనికోసమే అయి ఉంటుంది.‘ మళ్ళీ క్రిందికి దారి తీసాడు.
రామనాధం, సంవత్సరానికి సుమారు లక్షా ఇరవై వేలు పన్ను కట్టకుండా సంపాదించడం మాటలా అనుకుని క్రిందికి వస్తుంటే శకుంతల మళ్ళీ పిలిచింది.
‘ఈ ఆడవాళ్ళకు ఎప్పుడూ ఎదో అనుమానం. ఒక పట్టాన తెమలనివ్వరు, తెమలరు! ఏమిటో సందేహం?’ అనుకుంటూ పైకి వెళ్ళాడు.
‘అది కాదండి, మనం బయానా గురించి అనుకున్నాము కదా! అడిగారా?’ శకుంతల ప్రశ్న.
ఆమెకు తెలియకుండా ఇదేదో పోకెట్ మనీగా ఉపయోగపడుతుందిలే అని రామనాధం ఆ ఊసెత్తలేదు. కానీ మనసులో ఎక్కడో పీకుతుంది. ఈ విషయం ఎప్పుడో ఒకప్పుడు బయటకు పొక్కితే వీపు విమానం మోతే! ఇటువంటివి ఇంతకు ముందు చాలా జరిగాయి. ప్రతీసారి గొడవపడి నానా రభస జరిగేది. ఈసారి ముందే ఆ సందర్భం రావడం ఒకందుకు మంచిదేనని మాట మార్చాడు.
‘నీవు చాలా తెలివైనదానివి శకుంతలా! పైకి వచ్చినపుడు నీతో ఈమాటే ముందు చెప్పాలని అద్దె విషయం మరచిపోతానని అదే చెప్పాను. ఇంతకీ బయానా ఎంత తీసుకుంటే బాగుంటుంది? నువ్వే చెప్పు.’ అన్నాడు రామనాధం.
మనసులో ‘నీ సంగతి నాకు తెలియదా? ఇటువంటివెన్నో చూసాను. అమ్మ పుట్టిల్లు – మేనమామ దగ్గరా? అన్నట్లు’ అనుకుంది శకుంతల.
‘కనీసం ఆరు నెలల బయానా తీసుకుంటే మంచిది. మనమిప్పటికే రెండు సార్లు చేతులు కాల్చుకున్నాము.’ సూటిగా చెప్పింది.
‘తొమ్మిది లెక్క తీసుకుందామా? పదా?’ తెలివైన ప్రశ్న అడిగానని బులిసిపోయాడు.
‘పదే! అందులో మొహమాటం ఎందుకూ?’
‘అయితే ఒకే!’ సినిమా డైలాగు కొట్టాడు. నాకంటే నమ్మకస్తులు ఇంకా ఎవరూ ఉండరన్న భరోసా ఇచ్చి క్రిందికి దిగబోయి ఎందుకైనా మంచిదని వెనక్కి తిరిగి ‘ఇంకా ఏమైనా మరచిపోయామా? గుర్తుకి తెచ్చుకో ఒకమారు. మళ్ళీ ఈ అవకాశం రాకపోవచ్చు’
ఒక్క నిమిషం శకుంతల ఆలోచించింది.
‘ఆ గుర్తుకొచ్చింది! పిల్లల సంగతి అడగడం మరచిపోయాం. ఇంకా ఎవరెవరు వస్తుంటారో కనుక్కోండి. ఈ సిసి కెమారాలు కొన్ని సార్లు పనిచేయవు’ శకుంతల మంచి పాయింటే చెప్పింది. రామనాధం తనకి అవసరం వచ్చినప్పుడు కొన్ని కెమారాలు ఆపేస్తాడు. అవి పెట్టినప్పుడే కెమారాలు ఆఫ్ చేసే కిటుకులు తెలుసుకున్నాడు ముందు, ముందు పనికి వస్తాయని.
‘ఆ వివరాలు సాధారణంగా అడిగేవే కదా! అవన్నీ నేను చూసుకుంటాను, ప్రత్యేకంగా చెప్పాలా?
‘మర్చిపోతారని గుర్తు చేస్తున్నాను. అంతే!. వయసు మీద పడుతుంది కదా! ఈ మధ్య మతిమరుపు మీకు కొంచెం ఎక్కువైంది’
ఇక్కడుంటే తన అవలక్షణాలన్నీ ఏకరువు పెడుతుందని ఎంత తొందరగా బయటపడదామా అని చూస్తున్నాడు రామనాధం.
అప్పటివరకూ చాలా నెమ్మదిగా మంత్రించినట్టు మాట్లాడి వ్యక్తి దూషణకి వచ్చేసరికి ఓర్చుకోలేకపోయాడు.
‘ఇప్పుడవన్నీ అవసరమా? సందర్భం దొరికితే చాలు ఏకరువు పెట్టేస్తావు.’ కటువుగా అని కిందకి దిగాడు రామనాధం.
— *** —
క్రిందకొచ్చేసరికి ముత్తి, రత్తి పెరడ తోటలో పొరిగింటి వారితో మాట్లాడుతున్నారు. రామనాధాన్ని చూసి ఇటుగా వచ్చారు.
రామనాధం కొంచెం గాబరాగా ‘ఏం మాట్లాడారు ప్రక్కవారితో?’ అని అడిగాడు. తన కుటుంబం గురించి పొరుగువారెప్పుడూ అందరికీ చెడుగానే చెప్తారు. వారిదొక నైజం అనుకుంటూ ఉంటాడు రామనాధం.
‘ఏం లేదయ్యగోరు, ఇంట్లో బంగారమదీ ఉంటది గందా! దొంగతనాలేమైనా జరుగుతుంటాయా అని అడిగామంతే!’ మాట మార్చింది రత్తి. పొరుగునున్న వారితో రామనాధం కుటుంబం గురించి వాకబు చేసి మంచి వాళ్ళా కాదా! ఎక్కడి వాళ్ళు ఏమిటని ఆరా తీసింది.
‘అలాగా! కావాలంటే నేనే చెప్తాను కదా! వాళ్ళని అడగే అవసరం లేదు. నేను పోలీసు డిపార్ట్మెంట్లో పని చేసి రిటైర్ అయ్యాను. ఇక్కడేమీ దొంగల భయం లేదు. అయినా సిసి కెమారాలు 24 గంటలు పనిచేస్తుంటాయి. ఎవడైనా వచ్చాడంటే చచ్చాడే అనుకో! ‘ ఖరాఖండిగా చెప్పాడు.
‘కెమేరాలున్నాయయ్యగోరు! అయితే ఇంకేం. ఆ సంగతి మాకు తెల్డు’ ముత్తి పైకి సంతోషంగా అన్నా లోన మాత్రం దిగులు పడిపోయాడు, వాళ్ళ ఇంటికి వచ్చే వారంతా కెమెరాల్లో కనబడతారని. ఎవరికి వారే ఎత్తుకు పైఎత్తులు, నటనలు, అభినయాలు, నిట్టూర్పులు – నవరసాలు పండిస్తున్నారు, ఆస్వాదిస్తున్నారు. క్రొత్తగా వచ్చిన సినిమాలు, టి.వి.సీరియళ్ళు చూడనక్కర్లేదు.
‘ఇంట్లోకి రండి, మరికొన్ని విషయాలు మాట్లాడాలి’ అంటూ హాలు వైపు తీసుకెళ్ళాడు.
‘నేను కొన్ని ముఖ్యమైన రూల్స్ చెప్పాలి, కొన్ని విషయాలు మీరు చెప్పాలి’ అన్నాడు.
పొరిగింటివారు చెప్పింది విన్నాక ఈయన గారు ఏం చెప్పబోతున్నారో, అడగబోతున్నారో ఊహించారు ముత్తి, రత్తి.
‘తప్పకుండానయ్యగోరు! మేముండేది మీ ఇంట్లో గదేతండే! మీ మాట ఇనకపోతే ఇంకెవరు మాట ఇనాలి?’ రత్తి మహా జోరుగా అంది.
‘ముందు, మీరు ప్రక్కింటి వారితో ఎక్కువ మాట్లాడకూడదు’ ఊహించిన వాటిలో ఇదొకటి.
‘అలాగేనయ్యగోరు! తప్పకుండా!’
‘రెండోది, మీరు ఆరు నెలల బయానా కట్టాలి. అరవై వేలు’ ఇది కూడా ప్రక్కింటి వారు చెప్పారు. క్రొత్తదేం కాదు.
‘మూడోది, మీకు పిల్లలున్నారా?’ ఇది ఊహించలేదు, ప్రక్కింటి వారు చెప్పలేదు.
‘పిల్లా, జెల్లా ఎవరూ నేరండయ్యగోరు, మేమిద్దరం ఒకలికొకలమండి ’ ముత్తి రత్తికేసి చూసి దీనంగా చెప్పాడు.
‘అవునా! మాలాగేనన్నమాట! ఫరవాలేదులే, దేవుడెంత ఇస్తే అంత. మన చేతిలో ఏం లేదు’ అన్నాడు రామనాధం దిగాలుగా.
‘అది సరే! మరి నేను చెప్పిన రూల్స్ కి ఒప్పుకున్నట్లే గదా!’
‘అలాగేనండయ్యగోరు! బయానా కొంచెం తగ్గిస్తే బాగుంటదేమో సూడండయ్యగోరు. నేకపోతే, బయానాకి ఆరు నెలలు మీరు వడ్డీ ఇచ్చినా బాగుంటదయ్యగోరు. ఏదో చిన్నా చితకా ఏపారం చేసుకుంతున్నాము, పెద్ద లాభాలొస్తే మీ సొమ్ము మేముంచుకుంతామా ఏటా? మాకూ సీము రక్తముందయ్యగోరు! మాకు మనసొప్పోద్దూ!’ రత్తి కుక్క బిస్కేట్లేసింది.
రత్తి మాటలు వింటూ అలాగే ఉండిపోయాడు రామనాధం. చదువుకోలేదు కానీ ప్రపంచాన్ని అమ్మేస్తుంది. కొంత పసిగట్టాడు.
‘అయితే వడ్డీ ఎంతంటావ్?’ రామనాధం ప్రశ్న.
‘అందరూ ఇచ్చినట్టే మీరూ ఇవ్వండి. నెలకి వందకి మూడు రూపాయలు’ ఖరాఖండిగా చెప్పింది రత్తి.
మారు మాట్లాడలేదు రామనాధం. ‘అలాగే’ అన్నాడు.
‘అయితే రేపు ఒకటో తేదీ కదయ్యగోరు, గురువారం కూడా! మూర్తమక్కర్లేదు. పాలు పొంగించమంటారా?’ ఓర చూపు చూసింది, రామనాధం ఏమంటాడో అని.
‘మాకేమీ అభ్యంతరం లేదు, వచ్చే ముందు బయానా మాత్రం ఇవ్వాలి’ మొహమాటం లేకుండా చెప్పాడు.
‘లక్ష్మి వారం డబ్బు చేతులు మారితే బాగుండదయ్య గోరు. అది మీకు మంచిది కాదు, మాకూ మంచిది కాదు. శుక్రోరం పొద్దు తూరకముందే మా పెనిమిటొచ్చి మీ చేతిలో పెడతాడు. ఒక్కరోజుకి పొద్దటునుంచిటు తిరగదుగదయ్యగోరు!’ చమత్కారంగా మాటలు చెప్పింది.
రామనాధం ఐసైపోయాడు. ‘సరే’ అన్నాడు ఇంకా ఏమీ అనలేక.
— *** —
మూడవ భాగం
ఒకటో తేదీ ఉదయాన్నే ఒక చిన్న తోపుడు బండి మీద సామాన్లతో రత్తి, ముత్తి ఊడిపడ్డారు.
రామానాధం, శకుంతల పై అంతస్తు నుండి చూస్తున్నారు. ఇద్దరి మధ్య మాటలు లేవు కానీ, ‘తొందరపడి వీరికద్దెకిచ్చామేమో అని’ కొంత మీమాంస మనసులో తొలుస్తోంది. అయినా ‘కాగల కార్యం గంధర్వులే తీర్చెదరని’ మనసులో సరిపెట్టుకొని సర్ది చెప్పుకున్నారు.
‘బయానా ఏమైనా ఇచ్చారా?’ శకుంతల మెల్లగా అడిగింది.
‘రేపుదయం ఇస్తారు’ అన్నాడు వివరాల్లోకి వెళ్ళకుండా.
‘ఈరోజు దుర్ముహూర్తం ఉందా? ఇంటికొచ్చేవాళ్ళు డబ్బు ఇవ్వడానికేం?’ కంఠం కటువుగా ఉంది.
రామానాధం శకుంతలవైపు తిరిగి రత్తి చెప్పిన మాటే చెప్పాడు.
‘అంటే, ఇంటికి రావడానికి లేని ‘లక్ష్మివారం’ డబ్బు ఇవ్వడానికి వచ్చిందా?’ కోపంతో పళ్ళు కొరికినంత పని చేసింది.
రామనాధం హడలిపోయాడు.
‘అది కాదు శకుంతలా! ఒక్క రోజులో ఏమీ అయిపోదు గదా అని నేను సరే అన్నాను’
‘నేనన్నదీ అదే! ఇంతకు మునుపు చేతులు కాల్చుకున్న సంగతి తెలిసిందే, ఇప్పుడు ఆకులు పట్టుకుంటే లాభమేముంది? మళ్ళీ అదే తప్పు చేయకూడదని నేనంటున్నది’. శకుంతల కళ్ళల్లో నిప్పులు చెరిగాయి.
‘చిలికి చిలికి గాలవానయ్యేట్లుంది’ అనుకుని రామనాధం మళ్ళీ సమాధానం చెప్పలేదు.
కొంచెం సేపు నిశ్శబ్దం రాజ్యమేలి ఇద్దరూ నిష్క్రమించారు.
రత్తి ముత్తి తెచ్చిన సామాన్లు సర్దుకుంటున్నారు. మధ్య మధ్యలో బయటికి చూస్తున్నారు, ఇంకా ఏవో సామాన్లు కోసం ఎదురు చూస్తున్నట్లు.
ఒక గంట తరువాత ఇంకో తోపుడు బండి మీద రెండు కోల గూళ్ళతో సుమారు ఒక డజను కోళ్ళు ఎవరో నలుగురు బంధువులు తీసుకొచ్చారు.
రామానాధం పరిగెత్తుకుంటూ పైనుండి కిందికి వచ్చాడు.
‘ఏయ్! ఏమిటిది సంతనుకున్నారా? కోళ్ళు, మేకలు ఇక్కడ పనికిరావు’ అన్నాడు.
రత్తి బయటకొచ్చి ‘అదేంటయ్యగోరు! అలా అనేసారు? పెదేళ్ళుగా ఇదే మా సంసారం, మా ఏపారం కూడా. ఇవి నేకపోతే మేం బతకలేం’ మాట తీరు మారింది. కొంత ముతకతనం, కరకుతనం కనబడుతుంది.
‘ముందు వీటి గురించి చెప్పలేదు కదా?’ అన్నాడు రామనాధం.
‘మీరూ అడగనేదు కదా! అయినా సంసారంలో ఉన్నవి సెప్పినా, సెప్పకపోయినా ఒకటేనయ్యగోరు’ కొంత గదమాయింపు అడక్కుండా తప్పుచేసావన్న భావన కలిగించింది.
రామనాధంకి నోట మాట రావడం లేదు. ఏం చెయ్యాలో తెలియడం లేదు. శకుంతలకి ఏం చెప్పాలా అని ఆలోచిస్తున్నాడు.
ఇంతలో శకుంతల రానే వచ్చింది.
‘ఏమిటీ కోళ్ళ సంత?’ రామనాధంకి దడ పట్టుకుంది.
‘మిమ్మల్నే అడుగుతుంది, సమాధానం చెప్పరేం?’ గద్దించింది.
‘అదే నేనూ అడుగుతున్నాను వీళ్ళని’ అన్నాడు.
రత్తి, ముత్తి వైపు చూసింది శకుంతల.
‘ఇంతకీ వీళ్ళంతా ఎవరూ? మీ బంధువులా? మొదటి రోజే ఊడి పడ్డారు!’ కోపంతో ఊగిపోతుంది శకుంతల.
ఆనందం వస్తే ఆగలేదు, కోపం వస్తే ఊరుకోదు.
రత్తి, ముత్తి ఆవేశపడితే భంగపాటౌతుందని కొంచెం ఓపిక పట్టారు.
కొంచెం సేపయ్యాక రత్తి మెల్లగా అందుకుంది.
‘అమ్మగోరు! తప్పై పోనాది. మేము కోళ్ళ ఏపారమూ సేస్తాము. ఇంకా మేకలు కూడా ఉన్నాయి అమ్మగోరు. నాటు కోడి గుడ్లు, మాంసం ఒంటికి సానా మంచిదమ్మగోరు! మీకు కూడా ఎపుడు కావలిస్తే అప్పుడిస్తామమ్మగోరు! ఈ వయసులో మీ ఆరోగ్యమంతా మేమే సూసుకుంతాం. ఆచచ్చా! మీరేం కంగారవకండి. మీకు మేము, మాకు మీరు. జాగర్తగ సూసుకుంతాం’ శకుంతల కోపం తుస్సుమని దిగిపోయింది. ముఖంలో కనబడని చిరునవ్వు. ఎవరూ గ్రహించకపోయినా రామానాధం పసిగట్టాడు. ‘హమ్మయ్య!’ అని నిట్టూర్చాడు.
‘ఈల్లంతా మా బంధువులమ్మగోరు. పాలు పొంగిస్తే నలుగురికి జావ పెట్టాలని పిల్చుకున్నాము అమ్మగోరు. మీరూ ఒక గంట అగండి. పాయసం తినెల్డురు గానీ! మీ సియ్యితో బియ్యం పొయ్యి మీద పెడితే బాగుంతదమ్మగోరు’ బిస్కట్ల మీద బిస్కట్లు.
శకుంతల ఆనందానికి అవధులు లేవు. ఇంతకాలానికి ఒక పుణ్య కార్యం చేయడానికి అవకాశమిచ్చాడు దేవుడు అనుకుంది.
‘అలాగే లే’ పెదవి దాటని చిరునవ్వుతో అంది శకుంతల.
తన మాటలు మంత్రాల్లా పనిచేసినందుకు రత్తి ఎగిరి గెంతేసింది. ఇంక ఆలశ్యం చేయకుండా చక చకా పని మొదలుపెట్టి పాయసానికి బియ్యం కడిగి తపేలాలో సిద్ధం చేసింది. పాలు, బియ్యం శకుంతల చేతికందించి
‘మీ చేత్తో పొయ్యి మీద పెట్టండమ్మగోరు’ అని కూతురు అమ్మకి చెప్పినట్లుగా గోముగా అంది.
కోపమంతా మటుమాయం. ఒకమారు ‘నా తడాఖా తెలిసిందా?’ అన్నట్లు రామనాధం వంక చూసింది.
రామనాధంకి కూడా కావలసింది అదే. తన తప్పులు బయటపడకుండా ఉండడానికి.
మనుషుల స్వభావాలు విచిత్రంగా ఉంటాయి. తనవరకూ గుర్తింపు లభిస్తే చాలు! లేకపోతే ఇతరుల మీద విరుచుకు పడతారు. ‘క్షణక్షణముల్ జవరాలి చిత్తముల్’ ఊరికే అన్నారా?
అందరూ ఎదురు చూస్తున్నారు, ఎటువైపు పాలపొంగు పడుతుందోనని. అందరిలోనూ ఒకటే ఉత్కంఠ. తూర్పు వైపు పొంగితే అంతా మంచే జరుగుతుందని అందరి ఆశ. దక్షిణ దిక్కున పొంగింది. అదేమాట రత్తి మనసులో దాచుకోకుండా బయటికి చెప్పింది. వచ్చిన బంధువుల్లో ఒకాయన ‘అయ్యో! అలా ఐతే అనారోగ్యమంటారు’ అన్నాడు.
‘ఇంట్లో ఉన్నవాళ్ళకా? పాలు పొంగించినవాళ్ళకా?’ రత్తి అమాయకంగా అడిగింది.
ఆ పెద్దాయన ఏం చెప్పాలో అర్థం కాక ‘పాలు పొంగడం శుభం గందా, ఎవరికైనా మనకనవసరం’ అన్నాడు. చర్చ కొనసాగించడం ఇష్టం లేక.
‘మీ సేయ్యితోనే కసింత అందరికీ ఇవ్వండి అమ్మగోరు!’ రత్తి శకుంతలని అడిగింది.
అందరూ పాయసం తిని గృహ ప్రవేశం తంతు ముగించారు.
— *** —
ఒక నెల గడిచింది. ముత్తి రామనాధం చేతికి అద్దె డబ్బు ఇచ్చాడు. లెక్కబెట్టేసరికి రూ.1800 తక్కువుంది. కిక్కురుమనకుండా రామనాధం సరిపోయాయని చెప్పి ముత్తిని పంపించేసాడు. తక్కువ పడిన డబ్బు తన జేబులోంచి కలిపి శకుంతలకిచ్చాడు.
‘అంతా వచ్చినట్లేనా?’ సూటి ప్రశ్న. శకుంతలకి బయానా వడ్డీ సంగతి తెలియదు.
‘ఒకసారి చూసుకో’ అన్నాడు రామనాధం.
‘నీవు లెక్కపెట్టిన తరువాత ఇంకా చూసుకోవడానికేముంటుంది? లెక్క తప్పితే నా చేతికందదు గదా!’ తన చేతికొస్తే లెక్క తప్పదని, తనకి తెలుసు. తప్పితే ఏం జరుగుతుందో రామనాధంకి కూడా తెలుసు. ఇప్పటికి బ్రతికి బట్ట కట్టానని ఆనంద పడిపోయాడు. ఎన్నాళ్ళో మరి!
భార్య భర్తల మధ్య ఈ దాగుడు మూతలెందుకో! మూతి విడుపులు, పరాచకాలు, బుజ్జగింపులు, బ్రతిమలాటలు – ఇవన్నీ జీవితంలో భాగాస్వామ్యమై భాగస్వాములుగా ఉండాలనేమో!
రోజులు గడుస్తున్నాయి. ప్రతీ నెల ఒకటో తేదీకి ముత్తి అద్దె తీసుకొస్తాడని రామనాధం ఎక్కడికీ వెళ్ళకుండా ప్రొద్దున్నుండి ఎదురు చూస్తుంటాడు. డబ్బు చేతికందగానే తన జేబులో సరిగ్గా లెక్కబెట్టి ఉంచిన రూ.1800 కలిపి శకుంతల చేతికందిస్తాడు. ముచ్చటగా మూడు నెలలు గడిచిపోయాయి. అంతా సజావుగా సాగుతుంది.
రత్తి, ముత్తి పైన పెంటు హౌసు మీద ఒక కన్ను వేసి ఉంచారు. అది ఎందుకుపయోగిస్తున్నారో ఆరా తీసారు.
రిటైరైన రామనాధం ఉదయం పూజా పునస్కారాలు చేసుకుంటూ భగవద్గీత పారాయణం చేసుకుంటూ సాయంత్రం 6 గంటలెప్పుడౌతుందానని ఎదురు చూస్తుంటాడు. తోటి స్నేహితులు, ఉద్యోగులు పని పూర్తి చేసుకొని పెంటుహౌసుకి చేరుకుంటారు. మొదటి నెల ముత్తి, రత్తి ఏదో సాహితీ కార్యక్రమాలు, ఇష్టాగోష్టులు నిర్వహించుకుంటారో ఏమో అని పెద్దగా పట్టించుకోలేదు. రామనాధం కూడా వాళ్ళకి పెంటు హౌసులో జరిగే విషయాలు తెలియకుండా ఉండడానికే ఎక్కువ ప్రయత్నం చేసాడు. అయితే ఒకరోజు రాత్రి 7 గంటల సమయంలో ఇంట్లో కరెంటు పోతే క్రొవ్వొత్తి వెలిగించడానికి అగ్గిపెట్టె కోసం ఒకటో అంతస్తుకి ఇద్దరూ కలిసి వెళ్ళారు. అక్కడెవరూ లేరు. కానీ పెంటు హౌసులో ఏవో మాటలు వినబడుతున్నాయి. కరెంట్ పోయినా వెలుతురు కనబడుతుంది. ఎవరి ఉంటారా అని పెంటు హౌసుకి వెళ్ళారు. తలుపులు వేసి ఉన్నా లోప్పల ఏం జరుగుతుందో సందుల్లోంచి కనబడుతుంది. కొంచెం సేపు అలా దొంగతనంగా తొంగి చూసి తలుపు కొట్టారు. రామనాధం తలుపు తీసి ‘ఏం కావాలి?’ అని అడిగాడు.
‘అయ్యగోరు! మరేం కరెంటు పోయింది గందా క్రొవ్వొత్తి వెలిగించడానికి అగ్గిపెట్టె ఉంటే…’ రత్తి మాట్లాడుతూనే పేగులు లెక్కపెట్టినట్టు ఎవరెవరు అక్కడున్నారో చక్కగా స్కాన్ చేసింది. అప్పటికే చుట్టు ప్రక్కలున్నవారితో పరిచయాలేర్పడడంతో ముఖాలు గుర్తు పట్టింది. ఈలోగా రామనాధం అగ్గిపెట్టె తీసుకురావడంతో పైకి అనాలనే ‘పేకాట బాగోతమా!’ అంది.
రామనాధం గుట్టుగా ‘ఇక్కడ జరిగే సంగతులు మీకనవసరం’ అంటూ కసురుకుంటూ పంపించేసాడు ఇరువురినీ.
క్రిందకి వచ్చిన తరువాత రత్తి, ముత్తి ముసి ముసి నవ్వుకున్నారు. రాత్రి బాగా అలోచించి ఏదో ఒక పథకం వేయాలనుకున్నారు.
— *** —
నాలుగో నెల అద్దె ఇవ్వడానికి ముత్తి రాలేదు. రత్తి వచ్చింది. రామనాధం రూ.1800 లతో సిద్ధంగా ఉన్నాడు. రత్తి వచ్చిందని కొంచెం ఆశ్చర్యపోయినా ముఖంలో కనిపించకుండా ‘ముత్తి పనిమీద బయటికెళ్ళాడా? ఈసారి నీవు అద్దె తీసుకొచ్చావు!’ మెల్లగా అడిగాడు.
‘అవునయ్యగోరు! పెందలాడ పనుండి వేరే ఊరెళ్ళాడు. ఒకటో తేదీ తప్పితే బాగోదని నేనే వచ్చాను’ అంది రత్తి వరండాలోనే నిల్చొని.
అద్దె డబ్బు చేతికందించింది. చేయి తగిలీ తగలనట్లు రామనాధం అందుకున్నాడు.
‘అబ్బో! మీరూ రసికులే!’ అంది రత్తి. ముసి ముసి నవ్వాడు రామనాధం.
‘అవునయ్యగోరు! మీకొక మాటడగాలనుకున్నాను. ఏమీ అనుకోరు గందా!’
‘మనలో మనకేంటి రత్తీ? ఫరవాలేదు అడుగు. అమ్మగారు ఇంట్లో లేరు’ అన్నాడు ఏదేదో ఊహించుకొని.
‘వారం రోజులనుంచి అనుకుంతున్నాము, మీ పై అంతస్తు అదే పెంట హౌసు మాకు అద్దేకివ్వకూడదూ? మా ఏపారం కొంచెం ఎక్కువైంది. జాగా సరిపోతలేదు.’ వచ్చిన పని త్వరగా ముగిస్తే బాగుంటుందని నస లేకుండా చెప్పింది.
‘అబ్బా! అదేం కుదరదు. మా ఫ్రెండ్స్ అందరూ సాయంత్రం అయ్యేసరికి గిలగిల కొట్టుకోరూ!’ అన్నాడు రామనాధం.
‘అది కాదయ్యగోరు! ఒకమారాలోచించండి, ఇప్పుడు మీకేమీ డబ్బు రావట్లేదు. మీ ఫ్రెండ్లు వచ్చి జల్సా సేస్తన్నారు. మీరెప్పుడో గెలిస్తే పదో పరకో! మాకిస్తే నెలకి ఇంతని ముట్టజెప్పమా? ఒకపాలి అలోసించండి’ అంది రత్తి ఎక్కడా తేడా మాటలు లేకుండా.
‘నీవు చెప్పిన మాట వాస్తవమే కానీ అందరూ నన్ను స్వార్థపరుడనరా? ఇప్పటికి పదేళ్లు దాటింది, ఇంతవరకూ ఎవరికీ అద్దెకివ్వకుండా లాక్కొచ్చాను.’ ఆత్మ పరిశీలనలోకి వెళ్ళిపోయాడు రామనాధం.
‘అదికాదయ్యగోరు! డబ్బు ఎవరికైనా డబ్బే కదా! తనకి మాలిన ధర్మం అంతారు గందా! నాకేదో మీలాటి మాటలు రావు గాని, అలోసించండి’ అంటూ వెళ్ళిపోయింది.
రామనాధం దీర్ఘాలోచనలో పడ్డాడు.
‘రత్తి చెప్పిన మాట నిజమే గదా! అద్దె కనీసం ఐదారు వేల పై చిలుకు. ఎందుకు వదులుకోవడం! వీళ్ళకి ఈ ఇల్లు బాగానే కలిసొచ్చింది. వ్యాపారంలో బాగా లాభాలు వస్తునట్లున్నాయి. లేకపోతే క్రిందింటికి రూ.10,000 అద్దె ఇచ్చి పెంటు హౌసు కూడా అడుగుతున్నారంటే! అబ్బో ఎంత లాభం రావాలి? శకుంతల రాగానే చెప్తే తను కూడా సంతోషిస్తుంది. అయినా డబ్బంటే ఎవరికక్కర్లేదు!’ తల చుట్టూ డబ్బు ఆలోచనలు తిరుగుతున్నాయి. పెంటు హౌసు అద్దె మాట దేవుడెరుగు గానీ రత్తికి, ముత్తికి వ్యాపారంలో లాభాలు ఎక్కువ వస్తున్నాయన్న ఆలోచన ఎందుకో తన మనసుని తొలిచేస్తుంది.
‘శకుంతల వచ్చే ముందు పెంటు హౌసుకి ఎంత అద్దె అడిగితే బాగుంటుంది అని తీవ్రమైన ఆలోచన. ‘పెంటు హౌసు అద్దెకి’ అన్నది ఒక హోదాకి సంబంధించింది. అసలు పెంటు హౌసు ఉండడమే పెద్ద హోదా కదా! గత పదేళ్ళు పెంటు హౌసు ఉండడమే కదా అందరూ తన చుట్టూ ‘బెల్లం చుట్టూ చీమలు చేరినట్లు’ తిరిగారు. క్రింద పోర్షన్ కి రూ.10,000 కనుక పెంటు హౌసుకి రూ.15,000 అడిగితే? ఈ ఆలోచన సబబుగా ఉన్నట్లు అనిపించింది. మొత్తం పాతిక వేలు ఇవ్వగలరా? ఇవ్వకపోతే కాళ్ళు, చేతులు కట్టిపడేయనూ?’ స్వగతంలో డబ్బు మేఘాలలో తేలియాడుతున్నాడు రామనాధం. పెద్ద జాక్పాట్ కొట్టేసినంత సంతోషం.
‘ఈరోజు ప్రొద్దున్నే ఎలక తోక త్రొక్కానా?’ ఒకసారి చేయి మీద గిల్లుకున్నాడు. ఉబ్బితబ్బిబ్బైపోతున్నాడు. తన అదృష్టానికి నమ్మలేకపోతున్నాడు.
శకుంతల ఏమన్నా గానీ పెంటు హౌసు రెంటికివ్వడానికే నిర్నయించుకున్నాడు రామనాధం. ఇంతటి అదృష్టం మళ్ళీ వస్తుందో, లేదో!
— *** —
(చివరి భాగం)
రెండ్రోజులు గడచాక శకుంతల ఊరు నుండి వచ్చింది. సరైన సమయం చూసి విషయం చెబుదామని రామనాధం వేచి ఉన్నాడు. ఈలోగా ఎలా మొదలుపెడితే బాగుంటుందని ఒకటికి రెండు సార్లు నెమరు వేసుకున్నాడు. మౌనంగానే అటూ, ఇటూ పచారీలు చేస్తున్నాడు. తనలో తనే నవ్వుకుంటున్నాడు. శకుంతల రామనాధం ఏదో చెప్పాలన్న ప్రయత్నంలో ఉన్నాడని గమనించింది. ఉదయం టిఫిన్లు పూర్తి చేసిన తరువాత ఇద్దరూ డ్రాయింగ్ రూమ్ లో కాఫీ కప్పులు పుచ్చుకొని తీరికగా కూర్చొన్నారు.
‘ఏమిటి! ఏదో మీలో మీరే నవ్వుకుంటున్నారు, నేను లేనపుడు ఏదైనా దొంగ పని చేసారా?’ శకుంతలే ముందు అడిగింది.
‘నీకెప్పుడే అనుమానాలే! నన్ను మనిషిలాగా ఎప్పుడైనా చూసావా? ఏదో ఒక మంచి విషయం నీతో పంచుకోవాలని అనుకున్నాను. అయినా నీకా ప్రాప్తం ఉండాలి కదా!’ బుంగ మూతి పెట్టాడు రామనాధం.
‘అయ్యో! సరదాగా అన్నాను లెండి. మరీ అంత అలగక్కర్లేదు’ ఎత్తిపొడుపుగా కావాలనే అందన్న సంగతి ఇద్దరికీ తెలుసు. కానీ సంగతేంటో తెలుసుకుందామని సర్దుబాటు చేసింది.
‘మరే, మన పెంటు హౌసు రెంటుకిస్తున్నాను’ మెల్లగా చెప్పాడు.
‘హా!’ ఒక్కసారి పడిపోయినట్టు నటించింది శకుంతల.
మెల్లగా తేరుకొని ‘నేనే తట్టుకోలేకపోయాను చూసారా! నిజంగానే ఇస్తే మీ ఫ్రెండ్స్ అందరికీ గుండె పాటు వస్తుందేమో!’ ఆశ్చర్యం వ్యక్తం చేసింది.
‘అది కాదు శకుంతలా! నిజంగానే, క్రిందింట్లో ముత్తి, రత్తి వాళ్ళ వ్యాపారం బాగా సాగుతుందంట, అందుకని పెంటు హౌసు కూడా కావాలని అడిగారు.’ మెల్లగా అసలు విషయం చెప్పాడు.
‘అద్దె ఎంతంట?’ ముక్తసరిగా ఉంది శకుంతల ప్రశ్న.
‘అదే నీవచ్చిన తరువాత మాట్లాడి చెబుదామని అనుకున్నాను’ అటునుంచి సమాధానం ఎలా వస్తుందని ఎదురు చూస్తున్నాడు రామనాధం.
‘మీరేమనుకుంటున్నారు’ మళ్ళీ ప్రశ్న.
‘పెంటు హౌసు అనగానే అదొక హోదా కదా! కొంచెం ఎక్కువే చెబితే బాగుంటుందని…’ నసిగాడు.
‘ఎక్కువంటే, మనకి క్లారిటీ ఉండాలి కదా!’
‘పదిహేను…ఫరవాలేదా?’
‘ఉన్న ఇంటికి పది, పైదానికి పదిహేనిస్తారా?’ మరో ప్రశ్న.
‘అడిగి చూద్దాం, వెయ్యి అటో, ఇటో ఇవ్వకుండా ఉంటారా? రెండిళ్ళకి పాతికవుతుంది. పెన్షన్ మీదే అధారపడక్కర్లేదు, ఏమంటావ్?’ ఈసారి ఉషారుగా తిరిగి ప్రశ్న వేసాడు రామనాధం.
‘ఏమో అనుకున్నాను. ఎప్పుడూ మంటిబుక్కడంలా ఉన్నా, ఇప్పుడు మెదడుకి పదును పెట్టారు.’ పైకి అనబోయి స్వగతానికే పరిమితమైంది.
‘అడిగి చూడండి.’ లోలోన ముసిముసిగా నవ్వుకుంటూ పైకి కనబడకుండా ముక్తసరిగా అంది శకుంతల.
‘రేపే ముహూర్తం! నీరాకే నాకు ఏరువాక’ అన్నాడు రామనాధం.
రామనాధానికి రాత్రి నిద్ర పట్టలేదు. రేపు ప్రొద్దున్న జరగబోయే తంతు కోసం ఎదురు చూస్తున్నాడు.
‘నెలకి పాతికవేలు! ఈ ఇల్లు కట్టినపుడు ఊహించలేదు. ఏడుకొండల ఎంకన్న ఇన్నాళ్ళకు కరుణించాడు.’ ఎప్పుడు నిద్రలోకి జారుకున్నాడో తెలియదు. ప్రొద్దున్న మొబైల్ అలారమ్ మ్రోగే సరికి మేల్కొన్నాడు. మళ్ళీ ఒకమారు ఎంకన్నని తలచుకొని ‘ఈ ఒప్పందం ఖాయమైతే ఆరు నెలలు తిరిగే లోపలే తిరుపతి వచ్చి తల నీలాలు ఇచ్చుకుంటానని’ మ్రొక్కుకున్నాడు.
కాలకృత్యాలు తీర్చుకొని నేరుగా క్రిందింటి తలుపు కొట్టాడు. అప్పటికి రత్తి, ముత్తి ఇంట్లోనే ఉన్నారు.
తలుపు తీసి ‘ఏంటయ్యగోరు! పైనుంచి ఒక కేకేస్తే నానే వద్దును గందా!’ రత్తి అంది. రామనాధం ఎందుకొచ్చాడో పసిగట్టింది.
‘ఫరవాలేదు రత్తీ!’ అంటూ లోపలకొచ్చాడు.
‘మొన్న పెంటు హౌసు గురించి అడిగావు కదా! దాని విషయమై మాట్లాడడానికి వచ్చాను’ చల్లగా చెప్పాడు రామనాధం.
రత్తి ముత్తి వైపు చూసింది. ‘చూసావా, మనమనుకున్నట్లు జరుగుతుంది’ అన్నట్లు కళ్ళతోనే చెప్పింది. ముత్తి కూడా అర్థమైనట్లు చిరునవ్వు నవ్వాడు రామానధంకి కనపడకుండా.
‘అద్దె ఎంతంతారు?’ డొంక తిరుగుడు మాటలెందుకని సూటిగా అడిగింది.
రామనాధం ఇంత తొందరగా ఈ ప్రశ్న వింటానని అనుకోలేదు. కొంత ఆశ్చర్యపోయాడు. అయినా ముఖంలో కనబడనివ్వలేదు.
‘పదిహేను…’ నీళ్ళు నమిలాడు రామనాధం.
‘ఉన్న దానికి పది, ఉంచుకొన్నదానికి పదిహేను. అయినా పెంటు హౌసు గందా! సరిగ్గా చెప్పారు’ రత్తి వ్యంగ్య ధోరణి.
‘ఏదైనా పెంటు హౌసు హోదా వేరుగా ఉంటుంది! అందుకే కొంచెం ఎక్కువ…’ తన ఆలోచనల్ని వెళ్ళగక్కాడు రామనాధం.
‘పన్నెండు చేసుకొండయ్యగారు! ఎంత ఏపారం బాగున్నా, సెయ్య తిరగాల గందా!’ బేరమాడకపోతే బాగుండదని మాట కలిపింది.
‘మూడు వేలు తక్కువంటే చాలా కష్టం రత్తి, పోనీ వెయ్యి తగ్గించుకోవచ్చులే’ అన్నాడు రామనాధం.
‘మారు మాటాడకండా పదమూడు సేసేస్కోండి.’ రత్తి జడ్గిమెంటు ఇస్తున్నట్లుగా చెప్పింది.
‘హమ్!’ రామనాధంలో కొంత నిట్టూర్పు.
‘పదమూడు నాకచ్చిరాదు ముత్తి, అందుకే పద్నాలుగన్నాను. అయినా ఫరవాలేదులే’ సర్దుకుపోతున్నట్లు చెప్పాడు.
‘అదేటయ్యగోరు, మొత్తం ఇరవై మూడు గందా!’ లెక్కలో తప్పు చేయనన్నట్టు చెప్పింది.
‘సరేలే ముత్తి, మీ గురించి రెండు తగ్గిస్తాను. మరి ఈనెల నుంచే గదా!’
అవునన్నట్లు తలూపింది రత్తి.
రామనాధం ఎగిరి గంతేసాడు. మారు మాట్లాడకుండా వెళ్ళిపోయాడు.
— *** —
నెల తిరగ్గానే రెండిళ్ళకి అద్దె పట్టుకొని రత్తి వచ్చింది. రామనాధం వడ్డీ లెక్కలన్నీ చూసి సరిపోయిందని చెప్పాడు.
రత్తి తిరిగి వెళ్లబోతుంటే ‘ఇప్పటి వరకూ పెంటు హౌసు మీరు వాడినట్లు చూడలేదు, మరెందుకు అద్దె కడుతున్నట్లు?’ ధర్మ సందేహాన్ని వెళ్ళబుచ్చాడు.
‘తీరుబడి లేకయ్యగోరు! మా ఇద్దరికీ ఈరోజే గుర్తొచ్చింది, పెంటు హౌసు కూడా మాదేగందానని. ఈనెల కొన్ని సామాన్లెడతాం. మీ ఫెండ్స్ కి ఇబ్బందా? అయ్యగోరు?’ కావాలనే కదిపింది రత్తి.
పేక ముక్కలు పట్టి నెల రోజులు దాటింది. వ్రేళ్ళకు పట్టిన పేక ముక్కాల దురద అంత తొందరగా మానుతుందా! జట్టుగాల్లందరూ ఫోన్లు మీద ఫోన్లు. సాయంత్రం ఆరైతే ఊసు పోదు. మనసు గిల గిల కొట్టుకుంటుంది. ఒక పేకాట ఫ్రెండు ‘అద్దెకు తీసుకున్న వాళ్ళు వాడటం లేదు కాబట్టి మనం వాడదాం, కావాలంటే మనం కొంత అద్దె కడదామని’ ఉచిత సలహా ఇచ్చాడు.
‘మీకవసరమైనపుడు వాడుకొందురు, అంతవరకూ మేము వాడుకోవచ్చా?’ అడగకూడదనే అడిగాడు రామనాధం.
‘అద్దె మేము కడుతున్నామయ్యగోరు, అది మాది’ ముక్తసరిగా అంది రత్తి.
‘నేనొప్పుకుంటాను, మేము వాడుకున్నాన్నాళ్ళు కొంత అద్దె నేనే ఇస్తాను, సరేనా!’ రామనాధం ఇలా ఎప్పుడంటాడా అని రత్తి చూస్తుంది.
‘ఎంతిస్తారేటి?’ ఇంటి యజమానిలా అడిగింది.
‘నువ్వే చెప్పు రత్తి’ చాలా వినయంగా అన్నాడు రామానాధం.
‘ఇరవై’ అంది రత్తి
రామనాధానికి మూర్ఛ వచ్చినంత పనైంది.
మెల్లగా తేరుకొని ‘నీవు తీసుకున్నదే పదమూడుకి గదా! ఇంకా తక్కువ చేసివ్వాలి. ఏడు వేలు ఎక్కువంటే…’ ఇంకా ఏం మాట్లాడాలో రామనాధానికి తోచడం లేదు. అటు జట్టుగాళ్ళు బుర్ర తినేస్తున్నారు, ఇటు రత్తి అద్దె ఎక్కువడుగుతుంది. రెంటికీ చెడ్డ రేవడిలా ఉంది పరిస్థితి. రత్తితో గట్టిగా మాట్లాడే పరిస్థితి లేదు. శకుంతలకి చెప్పలేడు.
‘కుదరదయ్యగోరు, మాకు అవసరమైనపుడు మీరు ఖాళీ చేయకపోతే, మా పరిస్థితి?’ గట్టిగా అడిగింది రత్తి..
కుడితిలో పడ్డ ఎలుకలా ఉంది రామనాధం స్థితి.
‘సరేలే! రేపు చెబుతాను’ అని రత్తిని పంపించేసాడు.
రోజంతా అలోచించి సాయంత్రం తన జట్టుగాడితో మాట్లాడి పరిస్థితి వివరించాడు.
‘ఇరవైదేముంది, రెండాటల్లో ఏ.సి (ఆల్ కౌంట్) తగిల్తే అక్కడికది సరిపోద్ది, తీసేసుకో’ ఉచిత సలహా ఇచ్చాడు.
రామనాధం రెండో మాట ఆలోచించకుండా మర్నాడు ప్రొద్దున్నే రత్తితో అదే మాట చెప్పాడు.
ఇరవై వేలకి ఒప్పందం ఖాయమైంది.
అద్దెకెవరు తీసుకున్నట్లు? రామనాధమా? రత్తా?
— *** —
(సమాప్తం)
— మల్లికేశ్వర రావు కొంచాడ